Geschiedenis

Vincentius a Paulo (1581-1660)

Sinds midden 19e eeuw waren Vincentiusverenigingen al actief in meerdere dorpen van de gemeente Sint-Michielsgestel

 

Vincentiusvereniging Sint-Michielsgestel bouwt voort op het gedachtengoed en de inzet van de vele honderden vrijwilligers in het verleden uit de dorpen Berlicum, Den Dungen, Gemonde, Middelrode en Sint-Michielsgestel. Opgericht in 1851/1853.

Sint-Michielsgestel

  • De “Vereniging van den H. Vincentius van Paolo” te Sint-Michielsgestel werd opgericht op 10 februari 1851 onder de naam H. Michael. Onder andere naar aanleiding van een aantal rampen die zich in Sint-Michielsgestel in korte tijd na elkaar voltrokken: volledige mislukking van de aardappeloogst in 1846, waardoor ca 130 gezinnen in de grootste armoede kwamen te verkeren; een cholera-epidemie in 1849 en een watersnood in 1850.
  • De Vincentianen van die tijd zagen in dat de mensen aan het werk moesten worden gezet voor de leniging van de materiële nood en om bedelarij en landloperij te bestrijden. Men begon met de jeugd door een koehaarspinnerij op te starten in de benedenlokalen van het gemeentehuis. In 1853 werd een boerderij “Schildershoef” aangekocht , welke werd ingericht tot vergaderruimte en waarin tevens een koehaarspinnerij werd gevestigd, waarin vooral jeugdige personen werkzaam waren. In de koehaarspinnerij werden koeharen tot draden gesponnen, welke draden of garens werden verkocht aan fabrikanten van vloerkleden. In 1857 waren in de werkplaats 70 jongens werkzaam. Er werden zeer schamele lonen verdiend. Doch elk inkomen, hoe gering ook, was in de gezinnen welkom. In 1874 kwam hieraan een einde door het verbod op kinderarbeid door het zogenaamde Kinderwetje van Houten.
  • Een groot aantal gegevens betreffende de geschiedenis van de vereniging is vermeld in de brochure, uitgegeven bij de herdenking van het honderdjarig bestaan van de vereniging in 1951. (bron: BHIC)
  • Vgl. ook het artikel van Huygens-KNAW over de vereniging voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw.
  • De activiteiten worden nu voortgezet in de Vincentiusvereniging SInt-Michielsgestel.

Den Dungen

  • Op zondag 27 november 1853 kwamen onder leiding van de burgemeester een aantal inwoners van Den Dungen bijeen met het doel om plaatselijk een conferentie op te richten. Doel was de armoede te bestrijden. Er werd op die bijeenkomst een commissie tot waarneming van Bureau gekozen en benoemd.
    Sinds 16 januari 1854 was de Conferentie Den Dungen onderdeel van de nationale organisatie.
  • Het artikel ‘Het honderdjarig bestaan van de conferentie van de H. Jacobus te Den Dungen der vereniging van de H. Vincentius van Paulo 1854-1954’, in Tijdschrift ‘Het Griensvenneke‘ van de heemkundevereniging ‘op Die Dunghen’ jaargang 23, 1998, aflevering 4, 58 pag., beschrijft de geschiedenis. Deze uitgave vond plaats in het kader van het 145 jarig bestaan van deze Vincentiusvereniging in 1998.
  • Daaruit blijkt ook dat de conferentie van Den Dungen vanaf medio jaren 1960 een slapend bestaan heeft geleid tot begin jaren 1990.
  • Vanaf 1991-1992 begon de Vincentiusvereniging te herleven en zich in te zetten voor de gehele gemeente Sint-Michielsgestel. En in de eerste decennia van de 21e eeuw o.m. met het werk voor de Voedselbank. (bron: BHIC)
  • Vgl. ook Huygens-KNAW over deze vereniging voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw.
  • De activiteiten worden nu voortgezet onder de naam Vincentiusvereniging SInt-Michielsgestel.

Bestuur Vincentiusvereniging Den Dungen (gemeente Sint-Michielsgestel) na doorstart in 1992. Zittend: Jos Smits, en staande v.r.n.l.: Jacques Claerhoudt, Martijn Toelen, Pastoor Chris van Beurden (adv.), Marietje Pijnappels – van der Steen en Tine van Ommen – Douwes. (foto Mathieu Smits)

Algemeen

Voedselbank gemeente Sint-Michielsgestel 2002-heden

  • In Nederland is de eerste voedselbank opgericht in 2002. De voedselbank voor de gemeente Sint-Michielsgestel is in Den Dungen van start gegaan in 2006. De voedselbank verstrekte wekelijks een voedselpakket aan mensen die daarvoor in aanmerking komen. De voedselbank wordt geheel gerund door vrijwilligers van de Vincentius en was gevestigd in sociaal cultureel centrum De Blauwe scholk.
  • Op 14 januari 2016 heropende de Vincentius in een zaal van Litserborg een verdeelpunt van de Voedselbank in de gemeente Sint-Michielsgestel, in samenwerking met Voedselbank Boxtel en gemeente Sint-Michielsgestel. Er werden toen wekelijks 14 voedselpakketten uitgedeeld (in 2023 worden, op twee dagen in de week, wekelijks aan ruim 60 huishoudens voedselpakketten uitgedeeld).
  • Voedselbank Boxtel e.o. zorgt nu voor het aanleveren van voedsel en Vincentius zorgt voor de vrijwilligers die de uitgifte verzorgen en stuurt die aan. De afspraken zijn in 2019 laatstelijk bevestigd.

 

Voormalige koehaarspinnerij (1853) van Vincentiusvereniging Sint-Michielsgestel. Thans Rijksmonument de Spinnerij | Schildershoef.(33635) aan de Schildershof 2, Sint-Michielsgestel. 2021. (Voor het eerst vermeld in 1500).

bronnen en archieven: